Video/Regjimi 24-vjeçar që “u shemb për 24 orë”
Bashar al-Assad mori pushtetin në Siri në vitin 2000. Nga një reformator i parë me shpresë, ai u bë një sundimtar autoritar, duke kaluar përmes sfidave të mëdha të brendshme dhe ndërkombëtare. Ky udhëtim, që kulmoi me rënien e tij në dhjetor të vitit 2024, përmban disa pika kyçe historike:
Trashëgimia e pushtetit (2000)
Pas vdekjes së babait të tij, Hafez al-Assad, Bashar mori drejtimin në moshën 34-vjeçare. Ai trashëgoi një regjim autoritar të fortë, të dominuar nga Partia Baath dhe nga klani alavit.
Pranvera e Damaskut (2000-2001)
Në fillim të qeverisjes, Assad shfaqej si reformator, duke lejuar një hapësirë të kufizuar për diskutime mbi reformat politike dhe të drejtat civile. Shumë shpejt, ai shtypi këto përpjekje, arrestoi disidentët dhe rivendosi kontrollin autoritar.
Përfshirja në luftën e Irakut (2003)
Pas pushtimit të Irakut nga SHBA, Siria mbështeti luftëtarë rebelë përmes kufijve të saj, duke rritur tensionet me Perëndimin.
Vrasja e Rafik Haririt dhe izolimi ndërkombëtar (2005)
Vrasja e kryeministrit libanez Rafik Hariri shkaktoi protesta masive në Liban dhe izolim ndërkombëtar për regjimin sirian, duke çuar në tërheqjen e trupave siriane nga Libani.
Lufta Civile në Siri (2011)
Frymëzuar nga Pranvera Arabe, protestat shpërthyen në Siri në mars 2011. Assad u përgjigj me dhunë, duke shkaktuar një luftë civile që përfshiu aktorë të ndryshëm ndërkombëtarë, përfshirë SHBA, Rusinë, Iranin dhe grupet ekstremiste si ISIS.
Rritja e ISIS-it dhe ndërhyrja ndërkombëtare (2014-2015)
Kaosi në Siri hapi rrugën për ngritjen e ISIS-it. Aleanca ndërkombëtare e udhëhequr nga SHBA ndërhyri për të luftuar ISIS-in, ndërsa Rusia mbështeti ushtarakisht Assadin, duke i siguruar mbijetesën politike.
Kriza humanitare dhe dëbimi masiv (2011-2020)
Lufta civile solli mbi 500,000 viktima dhe dëboi 6.6 milionë sirianë, duke shkaktuar një krizë humanitare globale.
Sanksionet dhe izolimi ndërkombëtar (2019-2023)
Ekonomia siriane u rëndua nga sanksionet perëndimore. Populli u përball me varfëri ekstreme, ndërsa mbështetja ruse dhe iraniane mbajti regjimin e Assadit në këmbë.
Dobësimi i Rusisë dhe izolimi i Assadit (2024)
Lufta e Rusisë në Ukrainë dobësoi ndikimin e saj në Siri, duke lënë Assadin të izoluar dhe të cenueshëm.
Revolta finale dhe rënia e regjimit (dhjetor 2024)
Një kryengritje e gjerë, e nxitur nga pakënaqësia e gjatë dhe kriza ekonomike, çoi në rrëzimin e Assadit. Në dhjetor 2024, regjimi 24-vjeçar i tij mori fund, duke simbolizuar një periudhë dhune dhe represioni në Siri.
Ngjarjet kryesore të kësaj periudhe pasqyrojnë një transformim dramatik të një lideri që nisi me premtime reformash, por përfundoi si simbol i autoritarizmit dhe shkatërrimit kombëtar.